Әлемде

Өзбекстан Конституциясына өзгертулер мен толықтырулар енгізу жобасы талқылауға ұсынылды, depti orda.kz сайты.

Өзгерістер президенттік мерзімге, Қарақалпақстанның мәртебесіне, болжалды жазаны алып тастауға және тағы 200-ге жуық жаңалыққа қатысты болады.

Түзетулерді әзірлеушілер президенттік мерзімін бес жылдан жеті жылға дейін ұлғайтуды және өлім жазасына тыйым салуды ұсынып отыр. Сондай-ақ,  Қарақалпақстанның Өзбекстаннан бөлініп шығуына тыйым салу ұсынылды.

Түзетулер жобасы жақында Өзбекстан парламентінің заң шығару палатасында қабылданды. Енді Конституцияның 64 бабына 200 түзету мен алты жаңа бап талқылауға шығарылды. Жоба екі тілде жарияланған, бірақ тек PDF форматында. Оған портал арқылы, телефон арқылы қоңырау шалуға, хат арқылы немесе заң шығару палатасына жеке  келу арқылы түсініктеме беруге болады.

Бұған дейін президент Шавкат Мирзиеев елде референдум өткізуді ұсынған болатын.

Бұрын COVID-19 жұқтырған әрбір бесінші ересек адамда созылмалы COVID-19 белгілері сақталған, деп хабарлайды Reuters агенттігі.

Мұндай қорытындыны АҚШ денсаулық сақтау өкілдері жасаған. Маусымның алғашқы екі аптасында жүргізілген сауалнамаға сәйкес, АҚШ-тағы 13 ересек адамның 1-інде алғашқы инфекциядан кейін үш ай немесе одан да көп уақытқа созылмалы COVID-19 белгілері болған. Деректерді 1-13 маусым аралығында АҚШ халық санағы бюросы жинады, ал талдаған – АҚШ ауруларды бақылау және алдын алу орталықтары.

Коронавирустың ұзақ мерзімді белгілері – шаршау, жүректің жиі соғысы, ентігу, когнитивтік қиындықтар, созылмалы ауырсыну, сенсорлық ауытқулар мен бұлшықет әлсіздігі.

CDC талдауы жастарда ауру белгілері қарттарға қарағанда жиі кездесетінін көрсетті. Зерттеулерге сәйкес, әйелдер ерлерге қарағанда COVID-19-дан көбірек зардап шеккен: АҚШ-тағы ересек әйелдердің 9,4 пайызы аурудың белгілері ұзақ болғанын хабарлаған, ал ерлердің үлесі – 5,5 пайыз.

Ауғанстанда болған жойқын жер сілкінісінен қаза тапқандар саны 1000-ға жетіп, жараланғандар саны 600-ден асты, – деп хабарлайды REUTERS агенттігі.

Жергілікті билік қаза тапқандар саны тағы артуы мүмкін екенін мәлімдеген. Жаралыларды эвакуациялап, дәрі-дәрмек пен азық-түлік жеткізу үшін тікұшақтар жұмыс істеп жатыр. Ел билігі шұғыл көмек алу үшін халықаралық гуманитарлық ұйымдарға жүгінді.

Америкалық сейсмологтар жер сілкінісі шамамен 51 шақырым тереңдікте болған дейді. Оның ошағы Ауғанстанның оңтүстік-шығысындағы Хост қаласынан 44 шақырымдай жерде болғанын нақтылады. Қайтыс болғандардың көпшілігі елдің шығысындағы Пактика провинциясында.

Еске салайық, кеше Ауғанстанда қатты зілзала болды. Жер асты дүмпулері түнде, жергілікті уақыт бойынша 01:30 шамасында басталған.

Нобель сыйлығының лауреаты, ресейлік “Новая газета” басылымының бас редакторы Дмитрий Муратовтың медалі Heritage аукционында 103,5 миллион долларға сатылды. Аукцион Манхэттендегі New York Times медиа орталығындағы аукцион үйінің сайтында өтті, деп хабарлайды ТАСС агенттігі.

Аукцион басталмас бұрын Дмитрий Муратовқа өз марапатын сатуға дайынсыз ба деген сұрақ қойылды, ол “иә” depti. Сатылым 700 мың доллардан басталды, бірақ бірнеше минут ішінде медалға ұсыныс бірнеше миллион доллардан асып кеткен. 16,6 миллион доллар сомасынан кейін телефон арқылы белгісіз сатып алушы 103,5 миллион долларға ұсыныс жасаған. Барлық қаражат ЮНИСЕФ халықаралық қорына аударылады.

Соңғы баға аукциондарда өткізілген Нобель медалінің бұған дейінгі рекордынан 20 есе асып түсті – 2014 жылы Christie’s аукционында ДНҚ молекуласының құрылымын ашқан америкалық биолог Джеймс Уотсонның наградасы 4,76 миллион долларға бағаланған еді.

Айта кетейік, 2021 жылғы Бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығын журналистер – “Новая Газета” ресейлік басылымының бас редакторы Дмитрий Муратов пен филиппиндік Rappler басылымының негізін қалаушы Мария Ресса “демократия мен бейбітшілік орнату үшін басты шарт – өзін-өзі көрсете алу мүмкіндігі мен сөз бостандығын қорғауға” қосқан үлесі үшін алды.

Есірткі контрабандасымен айналысты деген айыппен Қытайда өмір бойына бас бостандығынан айырылған қазақстандық бойжеткен Ақжарқын Тұрлыбайдың адвокаты қыздың Қытайға сапарын ұйымдастырған Джонни есімді азаматтың ұсталғанын хабарлады, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі.

“Алдын ала мәлімет бойынша, 2014 жылы Ақжарқын Тұрлыбайдың Қытайға сапарын ұйымдастырды деген күдікке ілінген Нигерия азаматы Адиндо Нонсо Фортун (лақап аты – “Джонни”) шет мемлекеттің аумағында ұсталды” depti адвокат Сұңқар Нұрмағамбетов.

2015 жылы Қазақстанның Ішкі істер министрлігі бұл адамға қатысты қылмыстық іс қозғаған. Нұрмағамбетов толығырақ ақпарат алу үшін ҚР Ішкі істер министрлігіне адвокаттық сауал жолдағанын айтты.

Қазақстандық студент Ақжарқын Тұрлыбай Қытайдың Гуанчжоу қаласының әуежайында 2014 жылдың наурыз айында ұсталды. Ол таныстарының айтуы бойынша, Алматыдан Қытайға аттанған. Олар қызға Гуанчжоудан Малайзияға бренд киімдерін тасымалдауын өтініп, сол үшін қомақты қаражат төлейміз деп уәде еткен. Бойжеткен Гуанчжоу әуежайынан ұшып бара жатқанда ұсталды. Оның сөмкесінен есірткі табылды. Ақжарқын есірткі туралы мүлде білмейтінін мәлімдеді. Ол өз кінәсін мойындамады. Нигериялық есірткі трафигін ұйымдастырушылар әлі ұсталған жоқ. 2015 жылдың маусымында Гуандун соты Қазақстан азаматын өмір бойына бас бостандығынан айырды. 2018 жылы сот істі қайта қарауға жіберді. Алайда кейінірек оны өмір бойына бас бостандығынан айыру жазасы туралы сот үкімі өзгеріссіз қалды. Аппеляциялық инстанция 2020 жылдың тамыз айында Ақжарқын Тұрлыбайдың үкімін тағы да өзгеріссіз қалдырды.

Сәуір айында Уимблдон ұйымдастырушылары Ресей мен Беларусь спортшыларына Украинадағы әскери операцияға байланысты турнирге қатысуға тыйым салған болатын. Аталған турнирге қатысу үшін ресейлік теннисші Натела Дзаламидзе азаматтығын ауыстырды.

Енді әлемнің 44-ракеткасы Грузияның намысын қорғайды, деп хабарлайды dw.com.

Натела Дзаламидзенің Грузия атынан сынға түсуіне байланысты жарыс ұйымдастырушылары пікір білдірді.

“Кәсіби жарыстарда спортшылардың азаматтығын айқындайтын ту WTF пен ITF-мен келісіледі (Халықаралық теннис федерациясы)” depti Уимблдон басшылығы.

27 маусым мен 10 шілде аралығында өтетін Үлкен Дулыға турнирінде Натела Дзаламидзе жұптық сында сербиялық Александра Круничпен бірге өнер көрсетеді.

Айта кетейік, Украинадағы әскери операцияға байланысты Ресей және Беларусь спортшылары Ұлыбритания аумағындағы басқа да теннис жарыстарына қатыса алмайды.

Олардан ештеңе күтпеген кезде ең құрығанда үндемеу керек еді деді, дума депутаты. Ресей мемлекеттік думасының депутаты Константин Затулин Қасым-Жомарт Тоқаевтың Санкт-Петербургте өткен экономикалық форумда айтқан сөзіне пікір білдірді.

«Қазақстанның “ДХР” мен “ЛХР” аймақтарын мойындамайтыны Тоқаевтың мәлімдемесінсіз де белгілі болды. Бірақ бұл туралы Путин қатысқан отырыста айтқаны, менің ойымша, дұрыс емес. Бұл қасындағы президентке қыр көрсету сияқты көрінді” depti Затулин.

Сондай-ақ, ол Қазақстанда халықтың басым бөлігін орыстар құрайтын өңірлер бар екенін де тілге тиек етті. Егер бізде достық, ынтымақтастық және серіктестік болса, онда ешқашан аумақтық мәселе көтерілмейді. Ал олай болмаса, түрлі жағдай болуы ғажап емес. Мәселен, Украинадағыдай. Осыған назар аударған жөн» деді ол.

Өзбекстанда күйеу жігіт үйлену тойында конкурстан жеңіліп қалып, қалыңдығын ұрып-соқты. Оқиғаның видеосы әлеуметтік желілерде кеңінен тарап жатыр, деп хабарлайды Gazeta.uz.

Өзбекстанның отбасы және әйелдер мемлекеттік комитетінің мәліметінше, оқиға 6 маусымда Сурхандария облысының Ұзын ауданындағы Толтугай махалласында Р.Х. (1997 жылы туған) мен А. Д. (2003) үйлену тойында болған. Той күйеу жігіттің үйінде өткен. Тойда тәттілерге байланысты байқау болған, оның мақсаты – кәмпиттерді тез ашу. Конкурсты қалыңдық жеңеді, кейін жұбайы оны басынан ұрып қалады.

Сузун ауданының ішкі істер басқармасы оқиғаны зерттеп, күйеу жігіт және қалыңдықпен, сонымен қатар, олардың ата-аналарымен “профилактикалық әңгіме” өткізді.

“Азамат Р.Х. іс-әрекеттерінде қылмыс белгілері табылып, оның құжаттары Ұзын аудандық қылмыстық істер жөніндегі сотқа жіберілді” делінген комитет хабарламасында.

Басылым мәліметінше, ер адамға қатысты әкімшілік жауапкершілік туралы кодекстің 183-бабы бойынша әкімшілік іс ашылған (“Ұсақ бұзақылық” 3-тен 5-ке дейін базалық есептік айыппұл салуға немесе 15 тәулікке дейін әкімшілік қамауға әкеп соғады).

2050 жылға қарай теңіз деңгейінің көтерілуіне байланысты Англияда тұрғындар 200 мыңға жуық жылжымайтын мүлікті тастап кетуге мәжбүр болуы мүмкін, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі BBC жаңалықтарына сілтеме жасап.

Пол Сэйерстің «Мұхит және жағалау аймақтарын басқару» халықаралық журналында жарияланған есебінде теңіз деңгейінің көтерілуіне байланысты Англия жағалауының үштен бір бөлігі су астында қалады деп хабарланған.

Температураның 2100 жылға қарай 2°C жоғарылауынан теңіз деңгейінің қалыпты көтерілуі туындайтынын болжасақ, 2050 жылға қарай 160 000-ға дейінгі нысанға қауіп төнетіні аталып өтті. Қазірдің өзінде 30-35 мыңға жуық ғимарат қатерлі жағдайда деп танылды. Су басу қаупі бар нысандардың көбі Англияның оңтүстік-батысы, солтүстік-батысы және шығысында орналасқан. Зерттеуде бірінші рет қорғанысты жақсарту құны тым жоғары немесе техникалық мүмкін болмайтын жерлер қарастырылған.

Теңіз деңгейінің көтерілуі жағалауды су басу қаупін күшейтіп қана қоймайды, сонымен қатар, ірі толқындардың әсерінен эрозияға ұшырауын да жеделдетеді.